Trước khi thực hiện chủ trương xây dựng công an xã chính quy, tại 89/89 xã, thị trấn trong tỉnh được bố trí lực lượng công an bán chuyên trách, vì vậy chất lượng bảo đảm ANTT ở cơ sở không cao. Do chưa được đào tạo chuyên sâu, hoạt động còn mang tính hành chính đơn thuần nên lực lượng này chưa đủ sức tham mưu và trực tiếp giải quyết những vụ việc phức tạp về ANTT tại cơ sở. Chính vì thế, xây dựng công an xã chính quy là một chủ trương đúng, trúng, phù hợp với tình hình thực tiễn nhằm góp phần xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, bảo đảm cuộc sống an toàn, bình yên cho người dân.

Thực hiện chủ trương đó, cùng với quán triệt sâu sắc tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công an, cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác củng cố lực lượng công an xã, thị trấn đến 100% CBCS, Công an tỉnh đã chủ động xây dựng lộ trình khoa học, phù hợp với từng giai đoạn để triển khai thực hiện.

Nhằm phát huy tối đa năng lực, sở trường của từng CBCS về công tác tại địa bàn cơ sở, Công an tỉnh đã chủ động rà soát, lập danh sách những CBCS có năng lực, trình độ, kinh nghiệm để bố trí cho lực lượng công an các xã, ưu tiên một số địa bàn trọng điểm, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh phức tạp về ANTT. Cùng với đó, chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng; có cơ chế, chính sách quan tâm, động viên kịp thời, thỏa đáng giúp CBCS đi cơ sở thực sự yên tâm công tác. Cách làm đó đã tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức từ cấp ủy, lãnh đạo, đến CBCS về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đưa lực lượng công an chính quy về xã; hầu hết CBCS đều nhận thức sâu sắc và vui vẻ chấp hành các quyết định của tổ chức. Đặc biệt, nhiều CBCS đã viết đơn tình nguyện về công tác tại cơ sở, sẵn sàng chung tay, góp sức bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân.

Với cách triển khai thực hiện đồng bộ, bài bản, chặt chẽ, phù hợp với tình hình thực tế, hiện nay cơ cấu, tổ chức bộ máy của lực lượng công an xã, thị trấn chính quy trên địa bàn toàn tỉnh ngày càng được củng cố, tăng cường. Đến thời điểm này, Công an tỉnh đã bố trí 623 CBCS công an chính quy về công tác tại 89/89 xã, thị trấn (trung bình mỗi đơn vị công an cấp xã được bố trí 7 CBCS). Trong đó, 89/89 đồng chí trưởng công an xã tham gia ban chấp hành đảng bộ xã, thị trấn; 100% cán bộ phó trưởng công an xã giữ chức vụ phó bí thư đoàn thanh niên xã kiêm nhiệm; 89/89 đơn vị công an xã, thị trấn thành lập chi bộ đảng.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của lực lượng công an xã chính quy, Công an tỉnh đã phân công 79 cán bộ phó trưởng phòng và tương đương mỗi đồng chí phụ trách 1-2 đầu mối cơ sở. Cùng với đó, trang cấp 267 xe mô tô, 42 xe ô tô bán tải cho lực lượng công an xã thực hiện nhiệm vụ. Công an tỉnh còn phối hợp với các đơn vị, địa phương quan tâm tạo điều kiện bố trí trụ sở, đầu tư trang thiết bị chuyên dụng cho lực lượng công an xã. Đến tháng 12/2023, Công an tỉnh đã tiếp nhận quy hoạch 89 điểm đất với diện tích trên 100 nghìn m2 để phục vụ xây dựng trụ sở công an xã theo lộ trình, đề án; hiện có 5 trụ sở đã khởi công xây dựng, dự kiến hoàn thành trong quý I năm 2024.

Qua 5 năm thực hiện chủ trương, đội ngũ CBCS công an chính quy đảm nhiệm chức danh công an xã trên địa bàn tỉnh đã từng bước đi vào ổn định, trở thành lực lượng đi đầu trong thực thi nhiệm vụ bảo đảm ANTT tại cơ sở. Công an các xã tích cực, chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền và ban chỉ huy công an huyện nhiều giải pháp đúng, trúng, phù hợp, hiệu quả về bảo đảm ANTT tại địa bàn cơ sở, góp phần kiềm chế, kéo giảm tội phạm, tệ nạn xã hội (TNXH). Đặc biệt, sau khi thực hiện bố trí công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã, số tin báo, tố giác về tội phạm tiếp nhận tăng nhiều so với trước đây.

Ông Trần Văn Thanh, Chủ tịch UBND xã Phú Phúc (Lý Nhân) cho biết: Thuận lợi của lực lượng công an xã chính quy là các đồng chí từ nơi khác đến, không phải người địa phương, do đó trong công việc không sợ gặp những tình huống “khó nghĩ”, “cả nể”, phải xuê xoa… bởi những ràng buộc quan hệ làng xóm, họ hàng. Chúng tôi đánh giá cao vai trò của lực lượng công an chính quy ở địa bàn cơ sở. Do được đào tạo bài bản, có sự tinh thông về chuyên môn nghiệp vụ, am hiểu kiến thức pháp luật, có tinh thần trách nhiệm cao nên lực lượng công an xã chính quy đã nhanh chóng tạo nên sự chuyển biến tích cực, rõ nét trong công tác bảo đảm ANTT, giữ vững môi trường an toàn, thuận lợi để địa phương phát triển KT-XH.

Cùng chung suy nghĩ, chị Nguyễn Thị Hạnh (cư trú tại Bình Nghĩa, Bình Lục) chia sẻ: Chúng tôi rất phấn khởi vì từ khi lực lượng công an chính quy về công tác tại xã, các thủ tục hành chính liên quan đến người dân đều được thực hiện bài bản, chu đáo, nhanh gọn. Trước đây, trên địa bàn xã, tình trạng thanh niên quậy phá, trộm cắp tài sản, TNXH, mất an toàn giao thông… thường xuyên diễn ra. Từ khi lực lượng công an chính quy về xã, tình hình ANTT được cải thiện rõ rệt, các vụ việc vi phạm pháp luật, TNXH giảm mạnh.

Qua thực tế 5 năm thực hiện chủ trương bố trí công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã, lực lượng công an xã chính quy đã khẳng định rõ nét bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, thực sự là nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ giữ vững ổn định ANTT tại địa bàn cơ sở; tăng cường cải cách hành chính, đưa các dịch vụ công về ANTT trực tiếp đến với người dân. Nhờ vậy, chất lượng, hiệu quả công tác bảo đảm ANTT ở địa bàn cơ sở tiếp tục được nâng lên, mối quan hệ giữa công an và nhân dân ngày càng được củng cố, tăng cường. Từ năm 2019 đến nay, lực lượng công an cấp xã đã tiếp nhận, phối hợp xử lý, giải quyết trên 650 vụ phạm tội về trật tự xã hội, ma túy, kinh tế, môi trường xảy ra trên địa bàn; bắt giữ, xử lý trên 800 đối tượng. Công tác quản lý hành chính, quản lý nhân hộ khẩu được thực hiện nhanh chóng, kịp thời, thuận tiện, giảm thời gian, công sức, chi phí cho nhân dân.

Đặc biệt, trong thực hiện dữ liệu cơ sở quốc gia về dân cư và sản xuất, cấp, quản lý thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chíp điện tử, với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, mời từng người, làm việc ở tất cả các khung giờ”, lực lượng công an xã, thị trấn đã phối hợp với đơn vị chức năng không quản ngày đêm tiến hành rà soát, bổ sung thông tin, làm sạch dữ liệu hồ sơ công dân trên hệ thống cơ sở quốc gia về dân cư bảo đảm dữ liệu luôn “đúng, đủ, sạch, sống”. Kết quả, đến cuối tháng 4/2023, Đăng Ký Vn88: Trang Chủ đã tổ chức công bố hoàn thành thu nhận hồ sơ cấp CCCD gắn chíp cho 100% công dân đủ điều kiện. Trong đó, có 2 xã về đích đầu tiên trong cả nước “phủ kín” cấp CCCD gắn chíp điện tử, được Bộ trưởng Công an biểu dương, gửi thư khen; tỷ lệ kích hoạt tài khoản định danh điện tử VNeID đến nay đạt trên 90%. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được chú trọng, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân, huy động được cả hệ thống chính trị tham gia công tác bảo đảm ANTT, xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” ở địa bàn cơ sở.

Đại tá Kiều Hữu Tuyển, Phó Giám đốc Công an tỉnh cho biết: Việc thực hiện Đề án điều động công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã với những kết quả bước đầu đạt được trên địa bàn tỉnh đã cho thấy chủ trương đúng, trúng, hợp lòng dân. Bố trí công an chính quy về xã đã nhận được sự đồng thuận cao của cấp ủy, chính quyền, nhân dân, khắc phục những hạn chế của lực lượng công an xã bán chuyên trách, từ đó tạo chuyển biến tích cực tại địa bàn cơ sở. Riêng với CBCS công an, việc đảm nhiệm công tác tại cơ sở cũng là điều kiện để rèn luyện bản lĩnh, nghiệp vụ, từ đó thực hiện tốt hơn chức trách của người chiến sĩ Công an nhân dân trong giai đoạn mới.