Nhằm quản lý và chống thất thu thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế vừa ban hành Công điện số 01 yêu cầu Cục Thuế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Cục Thuế doanh nghiệp lớn quyết liệt triển khai hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử.

Trong đó, Tổng cục Thuế yêu cầu triển khai rà soát, kiểm tra đồng bộ, toàn diện việc kê khai, nộp thuế, sử dụng hoá đơn điện tử của các tổ chức, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử, tiếp thị liên kết, cung cấp các sản phẩm nội dung thông tin số và nhận thu nhập từ hoạt động quảng cáo, cung cấp phần mềm, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân kinh doanh online, phát video trực tiếp (livestream) bán hàng hóa, dịch vụ.

Hai hoạt động đặt ra nhiều băn khoăn nhất liên quan đến nghĩa vụ thuế trong thời gian qua là livestream bán hàng và tiếp thị liên kết. Trong đó, các chuyên gia thương mại điện tử khẳng định rằng livestream bán hàng về cơ bản chính là tiếp thị liên kết khi người bán không trực tiếp bỏ vốn ra mua sản phẩm cũng như không cung ứng sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Nếu như người bán chưa đăng ký kinh doanh thì sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Ông Nguyễn Quý Trung - Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp nhỏ và vừa và Hộ kinh doanh, cá nhân, Tổng Cục Thuế cho biết: "Trong trường hợp hoa hồng từ hoạt động tiếp thị liên kết trên các sàn thương mại điện tử được trả cho đối tượng cá nhân thì lúc này khoản hoa hồng này được tính vào thu nhập từ tiền lương, tiền công. Hết năm mà cá nhân được hưởng khoản hoa hồng này sẽ phải thực hiện tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo biểu lũy tiến từng phần với 7 bậc từ 5% đến 35%".

Mặc dù vậy, tiền nộp thuế của những người này không phải toàn bộ doanh số của phiên bán hàng mà chỉ tính trên cơ sở phần thu nhập được nền tảng thương mại điện tử chi trả.

"Dựa trên số %, ví dụ tỷ lệ bao nhiêu % trên tổng doanh số đó họ được hưởng hoặc cũng có thể theo một phương pháp đó là bằng số lượng tiền công cho một phiên livestream cứng, có nghĩa là không cần biết số lượng sản phẩm bán được bao nhiêu thì người này khi livestream họ vẫn được hưởng một mức thu nhập như vậy", ông Nguyễn Bình Minh - Uỷ viên Hiệp hội Thương mại điện tử cho hay.

"Hoa hồng bao nhiêu là do bạn deal (thương lượng) với nhãn hàng, chẳng hạn như chiết khấu cho các bạn KOC bên tôi làm affiliate (tiếp thị liên kết) là khoảng 15% nhưng bạn muốn bán được nhiều hàng hơn thì bạn chấp nhận chỉ nhận 7-8% để giảm giá bán", chị Nguyễn Huệ Chi - CEO Học viện livestream TopOne chia sẻ.

Như vậy, khoản thuế mà các cá nhân thực hiện livestream hay tiếp thị liên kết phải đóng là căn cứ trên số tiền thực nhận từ nền tảng. Bài toán đặt ra là làm sao để khoản thu nhập này được kê khai đúng, đủ, hợp lý để tranh thất thu cho ngân sách cũng như đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ của những người tham gia.

Cần có biện pháp giám sát và quản lý thuế các hình thức thương mại điện tử mới

Quản lý hoạt động thương mại trực tuyến trên cơ sở dùng công nghệ để quản lý hiệu quả công nghệ.

Theo các chuyên gia, với các hoạt động hợp tác trực tiếp với sàn, về cơ bản phương pháp tính thu nhập của từng người bán.

"Các bạn có thể hoàn toàn đọc term and condition (điều khoản) của các sàn, họ viết rất rõ, họ phân biệt rõ bạn là cá nhân hay hộ kinh doanh. Hướng dẫn rõ các bạn phải đóng thuế tương ứng như thế nào cho từng loại", bà Đỗ Kim Dung - Đồng sáng lập ECOMOBI cho hay.

Bộ Tài Chính đang làm đề xuất sửa quy định theo hướng yêu cầu các sàn thương mại điện tử phải kê khai, nộp thuế thay cho các cá nhân kinh doanh trên sàn, trong đó có cả livestream. Theo đó, sẽ chỉ cần một đầu mối khai và nộp thuế thay vì hàng chục nghìn cá nhân. Trước vấn đề này, đại diện các nền tảng cũng cho biết họ có đầy đủ công cụ và giải pháp để thực hiện.

Ông Nguyễn Lâm Thanh - Đại diện Tiktok Việt Nam cho biết: "Chúng tôi làm việc rất chặt chẽ với ngành thuế để bảo đảm không có câu chuyện lách thuế trốn thuế ở đây. Thương mại điện tử ở trên nền tảng chính thức có quản lý thì việc thu thuế của nhà nước sẽ đảm bảo hơn rất nhiều".

Mới đây, trong phiên chất vấn trước quốc hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng cho biết, cơ quan này cũng sẵn sàng phối hợp với các đơn vị chức năng trong việc quản lý hoạt động thương mại trực tuyến trên cơ sở dùng công nghệ để quản lý hiệu quả công nghệ.