Trong giai đoạn 2 vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các đơn vị liên quan, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 25 bị can khác bị Bộ Công an điều tra, đề nghị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bằng thủ đoạn phát hành trái phiếu.

Kế sách giúp SCB "vượt qua khó khăn"

Theo kết luận điều tra, năm 2018, bà Lan được cấp dưới báo cáo Ngân hàng SBC đang phải chịu áp lực trả lãi cho người dân, trả nợ nhiều khoản tài chính còn tồn tại.

Bên cạnh đó, năm 2017, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) đã thanh tra Ngân hàng SCB. Kết quả thanh tra đã khiến SCB từ một ngân hàng cần được hỗ trợ để tái cơ cấu trở thành một ngân hàng hoạt động bình thường, bị hạn chế về hạn mức tín dụng và nhiều hoạt động khác.

Những lý do trên khiến hoạt động kinh doanh của SCB lâm vào bế tắc. Bà Lan khi đó được "hiến kế" sử dụng Công ty An Đông và các công ty khác thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để phát hành trái phiếu, từ đó có nguồn tiền xử lý các khoản nợ, vượt qua giai đoạn khó khăn.

Sau khi nghe kế hoạch, bà Lan đồng ý chủ trương. Ban đầu, 10.000-15.000 tỷ đồng là số tiền dự tính thu về sau khi phát hành trái phiếu. Tuy nhiên, tình hình thực tế phát sinh nhiều áp lực tài chính nên Công ty An Đông và một số công ty khác đã phát hành số trái phiếu có giá trị tương đương 25.000 tỷ đồng.

Theo kết luận điều tra, tranh thủ một bữa trưa ở trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (ở số 193-203 Trần Hưng Đạo, quận 1, TPHCM), bà Lan đã mời nguyên Chủ tịch SCB Đinh Văn Thành. Tổng Giám đốc SCB Võ Tấn Hoàng Văn, Phó Tổng giám đốc SCB Nguyễn Phương Hồng, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI Nguyễn Tiến Thành và Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Hồ Bửu Phương đến cùng ăn.

Tại bữa cơm, bà Lan ra chủ trương đồng ý cho mượn Công ty An Đông để phát hành trái phiếu, huy động nguồn tiền cho hoạt động của Ngân hàng SCB, giao cho 5 cá nhân trên chủ động nghiên cứu thực hiện.

"Trương Mỹ Lan xin chịu trách nhiệm"

Kết luận điều tra nêu, ông Văn có vai trò chỉ đạo, điều hành Ngân hàng SCB triển khai thực hiện việc giới thiệu, tư vấn, bán trái phiếu do các công ty thuộc Tập đoàn phát hành cho người dân.

Ông Hồng có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các bên liên quan (SCB, TVSI, Tổ chức phát hành) để lên phương án thực hiện việc phát hành trái phiếu, điều phối, đi dòng tiền và sử dụng tiền thu được từ huy động trái phiếu; quản lý theo dõi việc sử dụng tiền.

Ông Hồ Bửu Phương được giao làm đầu mối hướng dẫn bộ phận kế toán các công ty thuộc Tập đoàn chuẩn bị hồ sơ pháp lý, báo cáo tài chính và thực hiện các giao dịch chuyển tiền theo phương án dòng tiền của Nguyễn Phương Hồng.

Quá trình làm việc với cơ quan điều tra, bà Lan thừa nhận việc ra chủ trương phát hành trái phiếu là trái quy định pháp luật, vì không dùng tiền phát hành trái phiếu vào việc đầu tư, sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu thực tế mà dùng để xử lý các khoản tài chính cho SCB, dẫn đến mất khả năng chi trả.

"Trương Mỹ Lan xin chịu trách nhiệm về sai phạm của mình và việc trả nợ trái phiếu cho các trái chủ bằng hình thức: Sử dụng toàn bộ tiền, tài sản của Lan đã bị kê biên, phong tỏa, ngăn chặn, thu giữ và toàn bộ các khoản tiền, tài sản mà TAND TPHCM đã tuyên các cá nhân/tổ chức phải trả lại hoặc bồi thường cho Lan để ưu tiên thanh toán nợ và lãi cho các trái chủ", kết luận điều tra nêu.

Bên cạnh đó, theo kết luận của cơ quan điều tra, bà Lan mong muốn những cá nhân/tổ chức có liên quan đến việc sử dụng tiền huy động được từ trái phiếu của các công ty này cũng phải cùng có trách nhiệm để đảm bảo việc trả hết nợ và lãi trái phiếu cho người dân.

Đối với các bị can khác trong vụ án là người nhà, nhân viên dưới quyền đã tham gia vào việc tạo lập, phát hành trái phiếu, bà Lan xác nhận họ không được biết về mục đích phát hành trái phiếu, không được tham gia bàn bạc, trao đổi hay sử dụng tiền từ phát hành trái phiếu.

Theo kết luận điều tra, Công ty An Đông và 4 công ty khác thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã phát hành tổng cộng 25 mã trái phiếu trái quy định. Hiện còn dư nợ hơn 30.081 tỷ đồng không thể trả.